ఫిలిం ఆర్కైవ్ ఆర్టికల్

Posted on December 16, 2018

సినిమా చరిత్రను వారసత్వాన్ని పరిరక్షించాలి

= సినిమా ప్రభావంతమయిన దృశ్య మాధ్యమం. తెలుగు సినిమా నిర్మాణ ఇతివృత్తాలో చరిత్ర పట్ల సంస్కృతి పట్ల  ప్రణాళికా బద్దంగా చేయక పోయినప్పటికీ ఆయాకాలాల తెలుగు ప్రజల జీవితాల్ని జీవన విధానాల్నిసినిమా  ‘దృశ్య’ బద్దం చేసిందనే చెప్పుకోవాలే, ఎందుకంటే సినిమా సమాజాన్ని అనుకరిస్తుంది, దశాబ్దాల తెలుగు సినిమాని చూసినప్పుడు అవి ప్రజల్ని, ప్రజలు సినిమాల్ని పరస్పరం ప్రభావితం  చేసుకున్నాయనే విషయం అర్థమవుతుంది. అంతేకాదు అవి ఎంతో  కొంతమేరకు సామాజిక రాజకీయ అంశాలను ప్రతిబింబించాయి పర్యవసానంగానే ఎన్టీ ఆర్ నాయకుడిగా మారి ముఖ్యమంత్రిగా గెలుపొందడం సాధ్యమయింది. మన రాస్త్రం తో సహా మన దేశంలో సినిమా, క్రికెట్ లు రెండూ ప్రజలకు తమ తమ జీవితాల్లో  అంతర్భాగమయిపోయిన అంశాలు. అనేక దశాబ్దాలుగా  ఆ రెండూ భారతీయులను అమి తంగా ప్రభావితం చేస్తున్నాయి. టీవి ఇంటర్నెట్ లాంటి ఆధునిక సాంకేతిక అంశాలు వచ్చింతర్వాత వాటి ప్రభావం మరింతగా పెరిగింది. ఆ రెండూ మన నట్టింట్లోకి వచ్చేసాయి. ప్రజలు రోజులో అనేక గంటల సమయాన్ని క్రికెట్ గురించో సినిమా గురించో చూస్తూనో  మాట్లాడుతూనో వెచ్చిస్తున్నారు.  ముఖ్యంగా సినిమా అన్నివయసుల, అన్నీ వర్గాల ప్రజలకూ చేరికయింది. వారి జీవితాల్లో అంతర్భాగమయిపోయింది.

          అలాంటి గొప్ప ప్రభావవంతమయిన సినిమాల్ని సంఖ్యా పరంగా చూస్తే ప్రపంచంలోని అన్నీ దేశాల్లోకంటే అత్యధిక సినిమాలు నిర్మిస్తున్న దేశంగా మన దేశం నిలుస్తున్నది. అంతేకాదు ‘అధిక సినిమాల్ని అధిక సంఖ్యలో చూస్తున్న’ వారిగా భారతీయులకు పేరున్నది. ఆర్థికంగా చూసినా భారతీయ సినిమా రంగం ప్రపంచంలో మూడవ స్థానం లో వుందనే చెప్పుకోవచ్చు.  

      ఇక దేశంలో నిర్మాణమవుతున్న అన్నీ భాషా సినిమాల గణాంకాల్ని చూస్తే హింది తర్వాత ఎక్కువ సినిమాలు నిర్మాణమవుతున్న సినిమా రంగం టాలీవుడ్ గా పిలువ బడే తెలుగు సినిమానే. ఆర్థికంగా పరంగా చూసినా హిందీ, తమిళం తర్వాత అత్యధిక వసూళ్లు సాధించే సినిమాలు కూడా తెలుగువే. వసూళ్ల పరంగా వ్యాపారాత్మకంగా మెరుగయిన స్థానంలో వున్న తెలుగు సినిమారంగం యొక్క చరిత్రనిర్మాణం పట్ల ఎవరూ పట్టించుకున్న దాఖలాలు కనిపించవు. ఇన్ని దశాబ్దాలుగా నిర్మానమయిన సినిమాల పరిరక్షణ పట్ల కూడా తెలుగు సినిమా రంగం లోని వాళ్ళకు సోయి లేక పోవడం అత్యంత విషాదం. ఫలితంగా అనేక గొప్ప సినిమాలు అందుబాటులో లేకుండా పోయాయి. ఎప్పటికప్పుడు సినిమాలు తీసేసి లాభ నష్టాలు చూసుకొని చేతులు దులిపేసుకోవడం అలవాటయిన  తెలుగు సినిమా ప్రముఖులకు తెలుగు సినిమాకు సంబంధించిన చరిత్ర పట్ల కనీస పట్టింపు లేకుండా పోయింది. ఆయా కాలాల అపురూప సినిమాల్ని పరిరక్షించి వాటి ఆర్కైవ్స్ ఏర్పాటు లాంటి అంశాల పైన దృష్టి పెట్టక పోవడం వల్ల తెలుగు సినిమా అందించిన అపురూప కళాఖండాలు అందుబాటులో లేకుండా పోయాయి. సినిమా రంగం వారి నిర్లక్ష్యం అట్లా వుంటే ఇక ప్రభుత్వాలు కూడా అందుకు భిన్నంగా ఏమీ ప్రవర్తించలేదు . సినిమా వాళ్ళకు స్టూడియోలు కట్టుకోవడానికి, సినిమా హాల్లు కట్టుకోవడానికి గ్రాంట్లు, అప్పులు, సబ్సిడీలు ఇస్తూ వచ్చిన ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వమయినా లేదూ ఇప్పటి తెలంగాణ, ఆంధ్ర రాష్ట్రాలయినా అపురూప కళాఖండాల భాండాగారాల్నీ(ఫిల్మ్ ఆర్కైవ్స్) ఏర్పాటు చేసే కనీస ప్రయత్నం కూడా చేయలేక పోయాయి. దాంతో ఉత్తమ కళాఖండాలే కాదు తెలుగు వారి ‘దృశ్య చరిత్ర’ కు ఆధారాల్లేకుండా పోయాయి.

     ఇప్పటికీ వ్యక్తులుగా సినిమా రంగం లోని ప్రముఖుల ఉపరితల జీవిత చరిత్రలు మాత్రమే అందుబాటులో వున్నాయి తప్పితే తెలుగు సినిమా రంగ సమగ్ర చరిత్రను నిర్మించుకోలేక పోవడం పెద్ద వైఫల్యమే. ఇవాళ హెచ్,ఏం.రెడ్డి గురించో, పుల్లయ్య గురించో వెతికితే ఆన్లైన్ లో గానీ ఆఫ్ లైన్ లో గాని మనకు అభించే వివరాలు  అతి తక్కువ. అంతే కాదు 1930-40 ప్రాంతంలో నిర్మానమయిన సినిమాల వివరాలు, ఫోటోలు లభించే పరిస్తితి లేదు. ఇక సినిమా ప్రింట్ల సంగతయితే ఏవో కొన్ని మినహా మిగతా వాటిగురించి ఆధారాలే కనిపించవు. అంతేకాదు ప్రముఖ నటులయిన ఎన్టీ రామా రావు, నాగేశవర రావు లాంటి వారివి కూడా సుప్రసిద్దమయిన సినిమా వివరాలే లభిస్తాయి తప్ప వారు నటించిన వందలాది సినిమాల వివరాలు ఫోటోలు లభించవు. అలాంటప్పుడు హరనాథ్, కాంతారావు లాంటి కథానాయకుల సినీ వివరాలు వారి సినిమాల ప్రింట్లు లభించే అవకాశమే లేదు. ఒక సారి ఇంటర్నెట్లోకి వెళ్ళి చూస్తే చాలా తక్కువ ఫోటోలు క్లుప్త వివరాలూ తప్ప సమగ్ర సమాచారం లభించే పరిస్తితి లేదు. ఎవరూ సినిమాల్ని భద్రపరచాలని, సినిమాల వివరాలను రికార్డ్ చేయాలని ఆలోచించకపోవడంతో అవన్నీ కాల గర్భంలో కలిసిపోతున్నాయి. నిర్మాతలు వ్యాపారంగా చూస్తూ ప్రింట్లు తీసుకొని రిలీజ్ చేసుకొని సినిమాలు ఆడితే రంగంలో నిలబడ్డారు లేదా తిరిగి వెళ్ళిపోయారు. పోయిన వారు పోగా సినిమాల్లో నిలబద్దవారు కూడా చారిత్రక దృష్టి లేక పోవడంతో వాటి పరిరక్షణ పట్ల ఉదాసీనంగానే వుండి పోయారు.  కాలం గడుస్తున్నకొద్దీ నిర్మాతలు పోయారు, పంపిణీ వాళ్ళు పోయారు. సినిమాల్ని ప్రాసెస్ చేసిన ల్యాబులూ పోయాయి. సినిమాల ప్రింట్లే కాదు నెగెటివ్ లూ పోయాయి.

         సినిమాల చరిత్రను వాటి  ప్రభావాన్ని చూసినప్పుడు ‘సినిమా దేశానికి, ప్రజలకు ఓ గొప్ప జ్ఞాపకం’ అని చెప్పుకోవాలి. చారిత్రక దర్పణాలుగా ప్రజల జీవన సరళికి ,సంస్కృతికి సినిమాలు అద్దం పడథాయి. ఆయాకాలాల జాన జీవన పరిస్థితికని  అవి  ఎంతో కొంత మేర రికార్డ్ చేస్తాయి.  అంతేకాదు సినిమాలు ప్రజల జీవన విధానాన్ని,ఆహార ఆహార్య పద్దతుల్ని కూడా ప్రభావితం చేస్తాయనడంలో అతిశయోక్తి లేదు. భావి యువతకు దేశ చరిత్రను చూపించాల్సి వచ్చినప్పుడు సినిమాలూ, డాకుమెంటరీ చిత్రాలు గొప్ప ఆధారాలవుతాయి. ఫిల్మ్ రీళ్లల్లో ఉపయోగించే సెల్ల్యులాయిడ్  100 సంవత్సరాలే అయినప్పటికి పెరిగిన సాంకేతికత తో నియబద్ద్మయిన వాతావరణ పరిస్థితుల్లో వాల్టుల్లో వుంచగలిగితే సెల్ల్యులాయిడ్ జీవిత కాలాన్ని పెంచవచ్చు. వర్తమాన కాలం లో మొత్తం డిజిటల్ లోనే స్నిమాల నిర్మాణం కొనసాగుతున్న స్థితిలో పాత సినిమాల్ని రిస్టోర్ చేసి భద్రపరిస్తే అపురూపమయిన కళాసంపదను భావి తరాలకు అందించినట్టు అవుతుంది.

         కేంద్రప్రభుత్వం 1984లో పూనా లో నతిఒనఫిల్మ్ ఆర్కైవ్స్ ఆఫ్ ఇండియా ను స్థాపించింది. సినిమా ప్రింట్లను సేకరించడం, భద్రపరచడం, అవసరమయిన అధ్యయనం కోసం పంపిణీ చేయడం ముఖ్య లక్షణాలుగా ఏర్పాటు చేసింది. కేంద్ర సమాచార ప్రసార శాఖ ఆధీనం లో ఏర్పాటయిన ఆర్కైవ్స్ సినిమా ప్రింట్లతో పాటు పోస్టర్లు,స్టీల్ల్స్, స్లైడ్స్, స్క్రిప్టులు, లాబ్బి కార్డులు, సినిమా పాట్ల పుస్తకాల సేకరణ మొదలు పెట్టింది. ఆర్కైవ్ డైరెక్టర్ గా పి.కె.నాయర్ అద్భుతమయిన సేవలు అందించారు. ప్రపంచ స్థాయిలో సెల్ల్యులాయిడ్ మాన్ గా గుర్తింపు తెచ్చుకున్నారు. ఇప్పటికీ ఆర్కైవ్స్ లో లక్షా ముప్పై వేలకు పైగా ఫోటోలు, 17000కు పైగా పోస్టర్లు, దాదాపు 12000 పాటల బుక్లెట్స్, 25000 సినిమా గ్రంధాల్ని సేకరించింది. 19ఫిల్మ్ పరిరక్షక వాల్టు ల్లో 2లక్షల ఫిల్మ్ రీళ్లు భద్రపరిచే వసతుల్ని కలిగి వుంది. ఎన్నో అపురూపమయిన పాత సినిమా వివరాలు ఈ ఆర్కైవ్స్ లో భద్రపరచబడి వున్నాయి. నాయర్ పదవీ విరమణతో పాటు ప్రభుత్వ ఉదాసీన పోకడలతో అక్కడ కూడా నిధులకొరత పట్టి పీడిస్తున్నాడనే చెప్పుకోవచ్చు. కానీ ఇటీవల ప్రభుత్వం

చేపట్టిన ‘నేషనల్ ఫిల్మ్ హెరిటేజ్  మిషన్’ కార్యక్రమంలో భాగంగా ప్రాచీన అపురూప సినిమాల సేకరణ, పరిరక్షణ, డిజిటలైజేషన్, పునరుద్దరణ చర్యలకు ప్రాధాన్యతలనిస్తున్నారు. పూనా,ముంబై, హైదరబాద్, గువాహతీ, కోల్కత్త, బెంగళూరు, చెన్నై, తురువంతపురం లల్లో ఆర్కైవ్స్ సమావేశాలు ఏర్పాటు చేసి సినిమా ప్రతినితులతో చర్చించారు. కార్యక్రమాలు కొనసాగుతున్నాయి. ఇలా పలు చర్యలు జాతీయ స్థాయిలో కొనసాగుతున్నప్పటికీ తెలుగు సినిమాకు సంబంధించి . రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సహకారంతో ప్రత్యేక ఫిల్మ్ ఆర్కైవ్స్ ఏర్పాటు చేసి సినిమాల సేకరణ, పరిరక్షణ, డిజిటలైజేషన్, పునరుద్దరణ చర్యలకు పూనుకొంటే మంచిదే. లేదా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుంచి చొరవ లేని స్థితిలో దశాబ్దాలుగా సినిమా రంగంలో వుంటూ తరతరాలుగా ఆ రంగంపైననే ఆధారపడి ఎదిగిన వ్యక్తులూ, సంస్థలూ ముందుకొచ్చి తెలుగు సినిమాల పరిరక్షణపట్ల నడుం బిగించాల్సిన అవసరం వుంది. ఉమ్మడిగా తెలుగు ప్రాచీన సినిమాల పరిరక్షణ కోసం  కృషి చేయాల్సివుంది. వ్యాపారాత్మకంగా ఫిల్మ్ స్టూడియోలు,ఫిల్మ్ ఇస్టిట్యూట్ లు ఏర్పాటు చేసినట్టే ఆర్కైవ్స్ ని ఏర్పాటు చేయగలిగితే తమ మాతృ వృత్తికి ఎంతో దోహదం చేసినట్టు అవుతారు.

  లేదా కనీసం నటులు దర్హ్శకులు, నిర్మాతల వారసులైనా వారి తల్లిదండ్రుల సినిమాలు, సినిమాల పోస్టర్లు, పాటల పుస్తకాలు తదితరాలు సేకరించి వాటిని ఉత్తమ క్వాలిటీ లో పునరుధ్ధరించి భద్రపరచాల్సిన అవసరం వుంది. ఫలితంగా సినిమా పరిశోదకులకు, నవతరం యువతకు చరిత్రను అందించినట్టు అవుతుంది. ఇక ప్రింట్లని డిజిటైస్ చేసి అధ్యాయనానికి అందుబాటులో  వుంచితే సమాచార కొరత తీరుతుంది. ఏడాదికోసారి ఇటలీ లోగా పునరుధ్ధరించిన సినిమాలతో ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్స్ ఏర్పాటు చేయవచ్చు.

         తెలుగు సినిమా రంగంలోని పెద్దలు, సినిమా రంగంలోని వివిధ సంఘాలూ, నిర్మాతల మాళ్ళు, ఆర్టిస్టుల సంఘాలూ పూనుకొని తెలుగు  ‘ఫిల్మ్ ఆర్కైవ్స్’ ఏర్పాటు చేసి తమ వారసత్వాన్ని, చరిత్రని, గత సంస్కృతిని సినిమాల సేకరణ, పరిరక్షణ, డిజిటలైజేషన్, పునరుద్దరణ చర్యలకు పూనుకోవాలని కోరుకుందాం. ఇప్పటికయినా మేల్కొని తమ చరిత్రను, వారసత్వాన్ని భావితరాలకోసం నిక్షిప్తం చేయాల్సిన అవసరాన్ని గుర్తించి అవసరమయిన చర్యలు చేపట్టాలని ఆశిద్దాం.