‘పత్రహరితం”దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య కవిత్వం

Posted on November 28, 2016 Updated on November 28, 2016

             ర్రైతులూ,పచ్చదనమూ, చేనూ, చెలకా, నదీ ఇలా మనిషి మనుగడకు ప్రాణాధారమయిన అంశాలనేకం ‘పత్రహరితం’ లో పరుచుకుని వున్నాయి.

 ప్రముఖ కవి దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య కవితా ప్రస్థానం లో నూతన మజిలీ ‘ పత్రహరితం’ కవితా సంపుటి. మూడు దశాబ్దాలుగా సాగుతున్న ఆయన కవితా ప్రస్థానంలో భావసాంధ్రత, భాషా సరళత, సూటిదనం,నిలదీయడం లాంటి అంశాల్ని ప్రాథమికం చేసుకుని ఆయన తన సృజనని కొనసాగిస్తున్నారు.

‘ఒక వ్యాక్యాన్ని రాస్తాను

అది చెరకు గడ

మనిషికివాల అది మధుర రసాన్నందిస్తుంది  

రెండో వాక్యాన్ని రాస్తాను

అది వెదురు బద్ద

రేపటి యుద్ధ సందర్భంలో విల్లంబై అది

మనిషికి దన్ను గా నిలుస్తుంది

ఇష్టంగానే రాస్తాను రెంటినీ

రెండు కాదు ఒక్క వాక్యాన్నే

రాయాల్సోస్తే

రెండో వాక్యాన్నే రాస్తాను’

అంటూ దర్భశయనం రెండో దిక్కునే నిలబడ్డాడు.

 భాష విషయంలో కూడా  దర్భశయనం బయట కనిపించే భాష కంటే లోపలి భాషణనే  ప్రేమించాడు. అనుసరించాడు వ్యక్తీకరించాడు.

 శిలలగురించి శిల్పాల గురించీ రాస్తూనే

‘శిలల భాష తెలియనంత కాలం/ నీకు శిల్పాల భాషా సాంధ్రత తెలియదు సుమా అంటాడు

 (లోపలి భాష లో) .

దర్భశయనం కవిత్వం నిండా రైతు పరుచుకుని వుంటాడు.రైతు కేంద్రంగా రైతు ఇరుసుగా ఆయన కవిత్వం విస్తరించుకుని వుంటుంది. కొన్ని సార్లు విన్న విస్తుంది మరికొన్ని సార్లు నిలదీస్తుంది, దిక్కరిస్తుంది.

‘భూమీ అతడు దగ్గరివాళ్లు

దూరం నుంచి కాదు దక్కరికెళ్లి దర్శించు

అతడు భూమి నీడలో వుంటాడు భూమిని ఇష్ట పూర్వకంగా తాకి

మట్టి పనిలోంచి చెట్టు ను లేపుతాడు ( అతనిని నమస్కరిస్తూ)

తనని రైతులా ఇ డెంటిఫై  అవుతూ రైతూ తానూ ఒకటే  అనే సంతోషాన్ని వ్యక్తం చేస్తాడు.

‘ చేనుని తీసుకొచ్చి కాగితం మీద పరిచాను అక్షరాలుగా

మొక్కల్ని భగ్న పరచకుండా

ఎవరో ఒకతను అడిగాడు నన్ను

మాటల పెట్టేలోంచి

మీరు రైతులా అని

ఆ ప్రశ్నకు మించిన ప్రశంస ఏముంటుంది

మత్తికి డడంపెడుతూ నేను  చేనులా బదులిచ్చాను’(కితాబు)

రైతు పై ఇష్టాన్ని వ్యక్తం చేస్తూనే రైతు కృషిని, రైతుకూ మట్టికీ వున్న అనుభందాన్ని స్పృశిష్టాడు. దర్భశయనం రైతు ని గ్లామరైస్ చేయడమే కాదు రైతు దుఖాన్నీ,వర్థ్మాన వ్యాపార సమాజంలో రైతుల ఆత్మ హత్యల్నీ అంతే స్థాయిలో కవిత్వీకరించాడు.

 రైతన్న నువ్వు బతకాలి అంటూ

నీ పొలం ముందు

ఏ సింహాసనమైనా  ఎంతని

సింహాసనాలు గాల్లో తెలుతాయి

నువ్వు నెలనాంతిపెట్టుకునే వుంటావు

నీ కంటే ఇష్టులేవరు భూమికి

భ్హోమి మీద బతకడానికి

నీకంటే ఎక్కువ హక్కు ఎవరికుంది ?

అని నిలదీస్తాడు. ఆధునికత, ప్రపంచీకరణ, అభివృద్ది నెపం మీద నవీకరణ అమెరికీకరణ జరుగుహున్న పద్దతిని, సింహాసనాలెక్కిన వారి ప్రాధాన్యతల్ని వాటి  ఫలితంగా ఆత్మ హత్యలకు పాల్పడుతున్న  రైతుల పక్షాన నువ్వే చెప్పాలిగా బతికి చెప్పాలి గా బతుకుతూ చెప్పాలిగా అంటూ రైతులు జీవించాలని అంటాడు.

సింహాసనాలకేముంది

రాజధానులు బతికితే చాలు

వర్ధిళ్ళితే మరింత పులకరింత’ అంటూ పాలకుల రీతిని చెబుతాడు.

సింహాసనాలు మెత్తటి మాటల్నే చల్లుతాయి

మనిషిని ధాన్యం  గింజ బతికించింది కానీ

బతుకు తడే లేని మాటేపుదయినా బతికించిందా’ అంటాడు.

నగరాలు కాదు ముందు వూర్లు బతకాలి అన్నం పుట్టించే రైతు బతకాలి అంటాడు.

సింహాసనాన్ని పొలం దగ్గరికి ఈడ్చుకొచ్చి అడగాలి,

చెంపలు వాయించి చెప్పాలి’ అంటాడు దర్భశయనం.

పచ్చని చెల నుంచి వచ్చానిప్పుడే/ ప్రాణ రహస్య సంగీతాన్ని/ దేహం లోకి వొంపుకొని వచ్చా

సారగీతమై అంటాడు.

రైతు ఆత్మహత్యలకు పాలకుల్నే బాధ్యుల్ని  చేస్తూ

‘వేలాడుతున్న మట్టి మనిషి శవం ముందు / ఇప్పుడు ఏ తలల్తో నిలబడతాం మనం‘

ఇక్కడ ఎవరయినా ఎంతటివారయినా మట్టికీ మట్టిమనిషికీ సలాం చేయాల్సిందే

లేదంటే

ఉన్న పలాన వేదిక మీది నుండి దిగి పోవాల్సిందే’

అని స్పష్ట పరుస్తాడు.

                * * * 

రైతులూ సమస్యలే కాదు ఒకటి దర్భశయనం మంచి భావుకుడు. తన కవిత్వంలో సున్ని తత్వాన్ని ఆవిష్కరిస్తాడు.

‘ఎవరు పరిచారు ఈ ఆకాశం పరదా మీద

ఏడు రంగుల చిత్రాన్ని ‘ అని భావుకత తతో పలికే దర్భశయనం

రెండు దేశాల్ని నది

సారవంతం చేస్తున్నది

ఇరు దరుల్నీ మెత్తగా

ప్రేమగా తాకుతూ’ అంటూ రెండు దేశాల మధ్య గల గలా పారే నది ని  ప్రేమిస్తాడు

అంతే కాదు దేవాలయంలో పిల్లన  గ్రోవి వూదే  కళాకారున్నీ చూసి విని

‘ఇక్కడి కొచ్చిన వాళ్ళు

పరిమళాల స్పర్శతో  ప్రశాంత చిత్తులై శుభ్ర పడతారంటాడు’

సైకత శిల్పి సుదర్శన్ పట్నాయక్ గురించి రాస్తూ

ఇసుకను చూసినప్పుడల్లా ఆయన గుర్తొస్తా దంటాడు.

దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య నిరంతర అధ్యన శీలి ఒక్కో పుస్తకాన్ని కవితనీ అనేకసార్లు  చదివి రీడ్ డైజెస్ట్, అస్సిమీలేట్ ఆన్న సూత్రాన్ని పాటిస్తాడు.

అందుకే హనుమకొండలో జూబర్ పుస్తకాల షాపు దగ్ధ మయినప్పుడు

‘జుబెర్ నీకు పుస్తకం అన్యాయం చేయదు’  అన్నాడు.

కవిత్వం భావుకథే లే కాదు దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య మంచి వక్తకూడా. అంతే కాదు

మంచి పర్యాటకుడు కూడా. పర్యటకుడయినందుకు   ప్రపంచాన్ని తెలుసుకున్నాడు. భిన్నమయిన మనుషుల అంతర్లోకాల్ని అర్థం చేసుకున్నాడు. డెట్రాయిట్ లోని వీపింగ్ విల్లాస్ ని, చికాగో చిత్రశాలని, బుద్దగయని, వెయిస్థంబాల గుడిని, మహాబలిపురాన్నికవిత్వం చేశాడు.

 సారాంశంలో దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య కవిగా మనిషి గా ఆర్తి గలవాడు కన్సర్న్ తో వున్నవాడు.

ఎక్కడున్నావని కాదు తల్లీ

వున్న చోట ఎట్లా వున్నావన్నదే ముఖ్యమంటాడు

ఎప్పటి కప్పుడు తననీ తన కవిత్వాన్నీ ఇంట్రాస్పెక్ట్ చేసుకునే దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య

‘వెళ్ళాలి లోపలికెళ్లి తిరిగి తిరిగి/ నన్ను నేను దర్శించాలి స్పృశించాలి/ ఈ కాసేపు ఏకాంత యాత్రా వేళలో/ నన్నెవరూ కదపొద్దుదయచేసి/ దూరం నుంచాయినా దగ్గరి నుంచయినా/ ఈ అంతర్దర్శనం లేకుండా రేపు ఏ బాహ్య దర్శనానికి వెళ్లగలను’

అన్న స్పష్టమయిన ఎరుక కలిగిన కవి దర్భశయనం శ్రీనివాసాచార్య నిరంతర అంతర్ బహిర్ లోకాల దర్శనాలతో సంఘర్షణలతో విత్తి నాటి నీరు పోసి జాగ్రత్తగా పోషించి విస్తరింప జేసిన పరిమళం ఆయన కవిత్వం ‘పత్రహరితం’

-వారాల ఆనంద్

9440501281